Khói lửa ảnh hưởng như thế nào đến người bị bệnh dị ứng và bệnh suyễn?

Chất lượng không khí là mối quan tâm hàng đầu đối với những người ở các vùng bị ảnh hưởng bởi khói lửa vì hít phải khói có thể ảnh hưởng đến sức khỏe . Những ảnh hưởng ngắn hạn và dài hạn của khói lửa rừng lên sức khỏe của bạn là gì? Những ảnh hưởng sức khỏe đó tương tác như thế nào với những bệnh chứng như hen suyễn hoặc dị ứng? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin cụ thể hơn về vấn đề này tới bạn đọc.

Có gì trong khói lửa?

Thành phần của khói cháy rừng rất phức tạp. Nó bao gồm hai thành phần chính: chất dạng hạt và chất ô nhiễm dạng khí.

Các loại chất ô nhiễm dạng khí trong khói cháy rừng

Thành phần khí có thể rất khác nhau tùy thuộc vào loại vật liệu đang cháy và đó là mùa ẩm hay mùa khô. Mặc dù hầu hết các vụ cháy rừng không được kiểm soát xảy ra trong mùa khô, nhưng có những vụ cháy rừng được kiểm soát và có thể liên quan đến thảm thực vật ẩm ướt. Cháy rừng nghiêm trọng có thể thiêu rụi các công trình do con người tạo ra, thêm vào đó là hỗn hợp các hợp chất hóa học từ việc đốt cháy ô tô, nhà cửa và các đồ vật khác cùng với khói. Tuy nhiên, một lượng lớn gỗ và cỏ bị cháy do cháy rừng đến nỗi những vật thể do con người tạo ra khi đốt cháy chỉ tạo ra một lượng hóa chất tương đối không đáng kể. Trừ khi con người đang trực tiếp đi ngược gió. Thành phần hóa học chủ yếu của khói gỗ là hydrocacbon thơm đa vòng (PAH). Các loại khí độc hại khác bao gồm các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC).

Vật chất dạng hạt trong khói cháy rừng: kích thước và ảnh hưởng đến sức khỏe

Thành phần hạt của khói gỗ được tạo thành từ các hạt có kích thước khác nhau, dựa trên vật liệu được đốt cháy và nhiệt độ mà nó bị đốt cháy. Cháy rừng đưa một lượng lớn các chất ô nhiễm dạng hạt vào không khí, ước tính nhiều hơn ô nhiễm đô thị.

Kích thước của các hạt rất quan trọng vì các hạt nhỏ hơn tồn tại trong không khí lâu hơn, và bị phân tán trong khoảng cách xa hơn và khu vực rộng hơn. Các hạt mịn (dưới 2,5 micron) và siêu mịn (dưới 1 micron) được đặc biệt quan tâm, vì các hạt nhỏ có thể xâm nhập vào phổi và cư trú trong mô ở đó, gây tổn thương cho các tế bào xung quanh. Các hạt có kích thước này được gọi là PM 2.5 , có nghĩa là chúng có kích thước 2,5 micron hoặc nhỏ hơn.

Khi các hạt nhỏ này xâm nhập vào phổi, chúng gây ra phản ứng viêm có thể kéo dài từ các tế bào xung quanh đến viêm toàn thân. Tổn thương do các phần tử trong phổi có thể dẫn đến khả năng bị nhiễm trùng cao hơn.

Khói lửa rừng có gây ra các triệu chứng dị ứng và hen suyễn không?

Hít phải khói cháy rừng có một số tác động ngắn hạn. Mức độ nghiêm trọng của những tác động này phụ thuộc vào việc cá nhân có thuộc nhóm nguy cơ cao hay không. Những người có nguy cơ cao bao gồm trẻ em, người già và bất kỳ ai bị bệnh tim phổi hoặc hô hấp, bao gồm cả bệnh hen suyễn và dị ứng.

Các tác động ngắn hạn trước mắt là bỏng mắt, mũi và cổ họng, chảy nước mắt, chảy nước mũi, ho và khó thở. Cơ thể có thể sản xuất thêm đờm khi hít phải khói thuốc. Những triệu chứng này một phần là do cơ thể đang cố gắng loại bỏ các hạt bằng cách rửa sạch chúng. Ngoài ra, đờm bẫy các hạt trước khi chúng có thể đến phổi. Ngay cả người lớn khỏe mạnh cũng có thể gặp phản ứng viêm như thở khò khè hoặc hạn chế thở.

Khói lửa khiến tình trạng hen suyễn trở nên nặng nề hơn

Những người bị hen suyễn có thể bị khó thở trong không khí hàng ngày. Theo EPA, sự kích ứng do hít phải khói có thể gây ra các triệu chứng hen suyễn, bao gồm khó thở, tức ngực, thở khò khè, không thể hít thở sâu và đau ngực.

Những người bị dị ứng có thể có phản ứng với các chất có trong khói gỗ. Tuy nhiên, các triệu chứng của phản ứng dị ứng hầu như giống với các triệu chứng ngắn hạn khác khi hít phải khói thuốc. Những triệu chứng đó có thể tồi tệ hơn so với những người không bị dị ứng. Tiếp xúc nhiều lần với khói gỗ được phát hiện là có thể gây dị ứng hệ hô hấp. Tuy nhiên, điều này có nhiều khả năng xảy ra ở những người như lính cứu hỏa hơn là người không thường xuyên trải qua khói lửa.

Nếu cá nhân là người lớn tuổi hoặc mắc bệnh tim phổi, hen suyễn và dị ứng thì khói cháy rằng là những điều không hề mong muốn tiếp xcs. Các chất ô nhiễm dạng hạt trong khói được biết là nguyên nhân làm tăng các cơn đau tim, đột quỵ và đông máu.

Có một số tin tốt khi nói đến khói lửa. Theo các nhà nghiên cứu của UCSF , những người khỏe mạnh dường như hồi phục hoàn toàn sau thời gian tiếp xúc ngắn hạn (một giờ đến 24 giờ), không có ảnh hưởng lâu dài . Mặc dù phơi nhiễm trong thời gian ngắn gây tổn thương phổi, nhưng cơ thể có thể tự  chữa lành. Tuy nhiên, điều này đi kèm với một cảnh báo: việc nghiên cứu tiếp xúc lâu dài là vô cùng khó khăn. Có rất nhiều điều chúng ta chưa biết về việc tiếp xúc nhiều lần với khói củi ảnh hưởng đến người lớn khỏe mạnh như thế nào. Hơn nữa, trẻ em tiếp xúc với khói lửa có thể phát triển các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, hoặc chúng có thể bị các vấn đề về phát triển phổi nếu phổi đang bị tổn thương.

Cách đối phó với khói lửa dành cho người bị dị ứng hoặc hen suyễn

Những người bị dị ứng và hen suyễn có thể thực hiện một số bước để giảm tác động của khói lửa.

Tránh xa

Nếu một đám cháy rừng lớn đang bùng phát trong khu vực và có thể sẽ kéo dài cả ngày hoặc hơn, thì cách hành động an toàn nhất là rời đi đến nơi không có khói.

Kiểm tra AQI

EPA giám sát chất lượng không khí trên khắp Hoa Kỳ, sử dụng dữ liệu Chỉ số Chất lượng Không khí để tạo ra bản đồ về các điều kiện chất lượng không khí hiện tại. Kiểm tra bản đồ AQI có thể giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt về các chất ô nhiễm do cháy rừng trong không khí ngay cả khi đám cháy ở rất xa.

Hạn chế tiếp xúc

Phần lớn các chất ô nhiễm cháy rừng sẽ ở trong không khí bên ngoài. Do đó, người dân nên ở trong nhà càng nhiều càng tốt, đồng thời đóng cửa sổ và cửa ra vào. Điều này không giúp loại bỏ tất cả các chất ô nhiễm do cháy rừng gây ra mà còn làm giảm lượng khói cháy rừng mà bạn tiếp xúc. Chạy máy lọc không khí trong nhà có thể làm giảm tiếp xúc với các chất ô nhiễm liên quan đến khói.

Máy lọc không khí xử lý tốt hơn các hạt bụi từ cháy rừng

Hạn chế tập thể dục

Việc gắng sức làm tăng nhịp thở khiến nhiều chất ô nhiễm trong không khí dễ dàng đi vào phổi. Khi đó, theo quán tính, cơ thể sẽ thở bằng miệng, điều này cho phép các chất ô nhiễm đi trực tiếp vào phổi với mức độ nhiều hơn.

Mang khẩu trang

Khẩu trang N-95 hoặc P-100 được đeo đúng cách sẽ cắt giảm đáng kể các chất ô nhiễm dạng hạt mà con người hít phải. Lưu ý rằng, chúng không có tác dụng chống lại các chất ô nhiễm dạng khí.